Kwalitijdje: Korte waargebeurde verhaaltjes uit het dagelijkse leven geschreven door onze collega Fred Vahlkamp. Je kunt deze vertellingen met een beetje fantasie vertalen naar onderwerpen als documentmanagement, kwaliteitsmanagement en procesmanagement. Veel leesplezier.
Te Damme, in Vlaanderen, toen de meimaand de bloesems aan de hagedoorns opende, werd Uilenspiegel, de zoon van Klaas, geboren.
(Charles De Coster, 1867, opening van de legende Tijl Uilenspiegel)
Naar die Tijl – althans het beeld dat naar zijn bedachte gelijkenis gemaakt is – moesten wij gaan kijken in HAVO 4. Het is inmiddels meer dan 43 jaar geleden dat de bus vertrok vanaf het Stadhuisplein in Vlissingen richting Damme in Vlaams België. Eerst Damme, daarna Brugge. Heel HAVO 4 in een bus gepropt – wat een feest. Het is de standaardexcursie van deze school met als einddoel: de scriptie. Mijn vijf jaar oudere broer deed jaren daarvoor met zijn klasgenoten hetzelfde, en zo ook alle daaropvolgende schooljaren.
Bus op de boot naar Breskens en vervolgens nog een stukje rijden door Zeeuws-Vlaanderen om daarna, niet ver over de Belgische grens, de bus te parkeren. Het is de eerste stop. We bezoeken de Onze-Lieve-Vrouwekerk aldaar, en daar staat ook het beeld van Tijl Uilenspiegel. Deze tussenstop onderweg is vast bedoeld om de na afloop te maken scriptie wat extra inhoud te geven. Vergeet niet iets te zeggen over deze kerk, en zeker niet over Tijl.
Tijl Uilenspiegel
Het 1e biertje
Er was heel weinig te beleven, naar onze mening. De groep 16- en 17-jarigen had blijkbaar al goed door dat je voor het zingen de kerk uit moest zijn – met gedrentel rondom de bus tot gevolg. Op naar Brugge. We kenden het programma allemaal heel goed. Er moesten in groepjes een aantal bezienswaardigheden worden bezocht. Als eenmaal al het materiaal voor het uiteindelijke doel – de scriptie – verzameld was, kreeg je verder de gelegenheid tot eigen invulling van het restant van de dag. Het was dus rennen geblazen.
Begijnhof over, Groeningemuseum in voor een dosis Jan van Eyck, folder mee als belangrijk naslagwerk voor het op te leveren document, om vervolgens ergens langs een gracht de Viking in te duiken. Deze kroeg zat zomaar ineens stampvol met Nederlandse jongeren, tot enige ergernis van de uitbater, zo meen ik mij te herinneren. Voor mij is de kroeg ‘De Viking’ in Brugge zeker het hoogtepunt van de excursie – maar ook een serieuze mijlpaal in mijn leven. In ‘De Viking’ dronk ik mijn allereerste biertje.
Mijn ouders veilig op afstand, tussen het bier en het weerzien een aantal uur verwerkingstijd en wat pepermunt als camouflage. Maar aan al het moois komt ook weer een eind. Na bier, hamburgers en een portemonnee zonder franken weer gezellig de bus in. De engelen zullen hun deel* wel gehad hebben uit de opstijgende alcoholdampen.
Klasgenoot Ernest fietste nog even mee op richting huis. De rol pepermunt bleek een zinloze maatregel te zijn, want Ernest vond het heel grappig om richting mijn wachtende moeder te roepen: “Hij heeft een biertje gedronken!” Gelukkig vond ze het eigenlijk heel leuk, en ze maakte er ook verder geen punt van – wat een wijsheid.
* The angels’ share: deze uitspraak wordt gebruikt bij het op vat rijpen van bijvoorbeeld whisky. In dat proces van veroudering verdampt een deel van de inhoud, en dat wordt “het deel van de engelen” genoemd.
The angel’s share
Copy, paste
De grootste uitdaging van dit eendaags avontuur moest natuurlijk nog komen: de scriptie. Meneer Van de Velden, leraar Nederlands, gaf zoals ieder jaar de opdracht. Je weet dat het komt, en toch ben je diep teleurgesteld dat je aan de slag moet.
Nu heb ik altijd al een broertje dood gehad aan zinloze dingen, en hoewel velen hier anders tegenaan gekeken zullen hebben, was mijn oordeel: zinloos, zo’n scriptie. Dat vraagt om een oplossing, en die had ik al snel gevonden in de een jaar of twee oudere Remco. Die was, net als mijn broer, net als ik en net als al die andere HAVO 4-gangers van de afgelopen jaren, keurig richting Tijl en de Begijnen geweest.
Met het excuus dat ik naar inspiratie zocht, heb ik hem gevraagd of ik zijn scriptie door mocht lezen. Geordend als hij toen al leek, had hij deze nog keurig in zijn bezit. Wat er op dat moment precies in mijn hoofd is omgegaan weet ik niet. Het zal de naderende deadline en het – om één of andere reden – toenemende gevoel van zinloosheid geweest zijn. Mijn oordeel was dat ik het voorblad kon vervangen. Daar stonden immers naam en datum op, en ook zijn cijfer: een keurige 7. Daar had ik er niet zoveel van, dus het vooruitzicht was prima.
Gelukkig vond ik naast het vervangen van de voorpagina ook nog tijd om de scriptie op hoofdlijnen door te nemen. Tot mijn schrik zag ik daar iets dat wij tijdens onze excursie helemaal niet hadden meegemaakt: een bruiloft in de Onze-Lieve-Vrouwekerk in Damme. Mijn Bic-pen bood uitkomst. Ik voel mijzelf nog krassen – weg met dat fragment. Zo, eind goed, al goed, inleveren dat ding.
Een week later zit ik gespannen in afwachting van de beoordeling. Zou meneer iets vreemds gezien hebben? Plof – daar lag de scriptie op mijn tafeltje. Een 6,5 – dat was dan wel een beetje een teleurstelling. Maar goed, een halve punt inleveren voor best veel vrije tijd heb ik aangemerkt als pure winst. Voorblad weer vervangen voor het oude en keurig teruggegeven aan de rechtmatige eigenaar. Die heeft mijn zorgvuldig aangebrachte kraspartij nooit gezien, denk ik.
Scripties, wat een gedoe. Kan iemand anders die niet voor je schrijven ;-)?
Scriptie
Moraal in vaktaal
Moraal in vaktaal
Mijn diploma kan mij niet ontnomen worden op basis van deze toch enigszins grensoverschrijdende vorm van plagiaat. Dat diploma heb ik namelijk nooit gehaald.
Dit verhaal uit het verleden heb ik geschreven omdat in de huidige tijd Remco is vervangen door Kunstmatige Intelligentie. ChatGPT weet wel raad met zo’n scriptie – zie bijlage. De nu heel snel veranderende wereld, zowel sociaal als technologisch, vraagt om grote aanpassingen in denken.
In dit verhaal worden vastgestelde procedures genegeerd met de vraag of het beoogde doel – een bepaalde competentie – uiteindelijk wel behaald wordt. Als je dit voorbeeld blijft volgen, zou je kunnen stellen dat het dus zo’n veertig jaar geduurd heeft voordat we gingen – maar vooral moesten – bewegen als organisatie.
Dat gevoel van zinloosheid wordt door de huidige technologie slechts versterkt. Waarom zou je immers opschrijven wat in seconden voor je geschreven wordt? En wat zegt dit over onderwijs in deze tijd? De ervaring in het moment zelf herinner ik mij als de dag van gisteren, zelfs de kerk, het Begijnhof en het museum. De kroeg als toegift is bijvangst.
Waarom dan nog verslaglegging van iets wat achter – en ergens in de hoofden – vastligt?
