“Vertrouwen, Autonomie, Beweging.”
Met deze woorden openden Fred Vahlkamp, oprichter van ManualMaster en Certifeye, en Ilja Botha onze Quality PopUp ‘Het borgen van kwaliteit in de keten’ : een dag waarop alle blikken gericht waren op de toekomst. De toekomst van de bloemen-, planten- en voedingsbranche, maar ook de toekomst van duurzaamheid, samenwerking binnen toeleveringsketens en technologische ontwikkelingen die dit mogelijk maken.
De locatie loog er niet om. In het pittoreske Woubrugge in vergadercentrum en restaurant De Dyck, werden gasten verwelkomd met hapjes gemaakt op eigen bodem. Een stimulerende plek om samen na te denken over hoe wij de sectoren duurzamer kunnen maken.
De Dyck – Woubrugge
Ilja Botha
Innovatie in een gestandaardiseerde wereld
De eerste spreker, Daan de Vries van MPS Groep, neemt ons mee in de wereld van standaardisatie en innovatie. Enkele innovaties die benoemd worden zijn Chain Transparency 2.0, HortiFootprint Calculator, maar ook branche-brede ontwikkelingen als FSI 2025.
“De eerste stap is het goed kijken naar hoe de ketens in elkaar zitten en het in beeld brengen wie precies aan wie levert.” Legt Daan uit. “Vervolgens worden deze analyses vanuit de verschillende betrokken bedrijven gedeeld en ontstaat er een compleet overzicht.”
Het delen van data is daarbij van groot belang. Waar elke schakel in een keten de details kent van de eigen leveranciers en afnemers, kan dit in complexere ketens een uitdaging vormen. Daan: “Welke invloed heeft het als een veredelaar, helemaal aan het begin van de keten, bepaalde middelen gebruikt? Het plantje gaat weer door naar de volgende die misschien biologisch wil telen. Dat kan dan helemaal niet omdat bepaalde diertjes die hij gebruikt doodgaan door de middelen in het product”. In een dergelijke situatie is het van belang dat een organisatie in beide richtingen van een keten weet wat verwacht wordt, om zo eigen kwaliteit maar ook de wensen van de afnemers te waarborgen. Daan benoemt hierbij ook het einde van een keten: “De retail heeft ook bepaalde eisen waar de veredelaar op moet inspelen, anders kan hij zijn producten niet meer kwijt. Je moet dus uiteindelijk echt met elkaar samenwerken en communiceren”
MPS kent een voorbeeld uit de praktijk met het Chain Transparency 2.0 project. Hierbij heeft de gestroomlijnde en open communicatie onder andere geleid tot een 45% reductie van pesticides onder MPS-ABC gecertificeerde bedrijven.
“Het is niet enkel data delen, het is intensiever dan dat. Organisaties moeten data elkaar toevertrouwen zodat deze analyses uitgevoerd kunnen worden en problemen opgelost worden die men niet alleen kan aanpakken.”
Deze samenwerking, bekend als non-competitive collaboration, komt terug in meer projecten van MPS. Zo ook het FSI 2025 project, waarbij het doel is om 90% duurzame inkoop te bereiken in 2025. Deze projecten zijn veelal gebaseerd op certificatie en standaardisatie. Certificatie kan op zijn beurt echter ook leiden tot innovatie. Waar begin jaren 90 de Europese Unie inzette op uniforme standaarden, vonden tal van bedrijven hierin een nieuw leven.
“Wat je ziet is dat de meeste van die bestaande certificerende organisaties een top-up zijn geworden. Enerzijds vormen zij een niche, maar zijn tegelijkertijd de front-runners die certificatie bieden aan producenten die verder willen kijken. Zo zetten zij een extra stap richting wat zij belangrijk vinden.”
Wat je ziet is dat non-competitive collaboration een enorme rol speelt. Innovatie gebeurt steeds minder in bedrijven maar tussen bedrijven
Op de vraag over de haalbaarheid van duurzaamheidsdoelen die behaald moeten worden binnen een beperkte tijd, had Daan een duidelijk antwoord. “Bij de overstap van fossiele brandstof naar duurzame energie kun je bijvoorbeeld vastlopen op het feit dat een kerncentrale bouwen 10 jaar duurt. Hoe doe je dat met doelen voor 2030? Je moet dan denken in transities, het continu zetten van stappen en steeds beter maken van de situatie. En dan behaal je het onderdeel energievoorziening toch gewoon in 2050?”
Duurzame discussies
Onder het genot van een broodje en aspergesoep uit de moestuin van het restaurant, hebben de deelnemers tijdens de lunch hun blik op de toekomst van datavalidatie uitgewisseld. De gesprekken werden geïnspireerd door de stellingen die te vinden waren aan elke tafel.
Eén van de prikkelende stellingen
Deze hartige maaltijd werd gevolgd door een rondleiding in de moestuin van het restaurant. Met meer dan 100 plantsoorten, kan de tuin de keuken vrijwel volledig voorzien van ingrediënten. In de nabije toekomst zal Restaurant de Dyck de bedrijfsvoering uitbreiden met dieren in het circulaire proces. Hierbij fungeren voedselresten als voeding voor dieren, en de dieren worden uiteindelijk ook gebruikt in de keuken.
Lunch
Rondleiding
Moestuin
Doelen van het heden en dromen van de toekomst
Spreker Koos van der Meij van Wageningen University & Research nam ons in vogelvlucht mee door de huidige en toekomstige technologie rondom datavalidatie.
Het ecosysteem van ontwikkelingen begon met mechanisatie en stoomkracht, gevolgd door massaproductie en elektriciteit, computers en automatisatie, met ten slotte de huidige “Industrie 4.0”: Cyber Physical Systems.
Koos van der Meij
Deze fase gaat hand in hand met het denken in supply chains en de data ecosystemen die hieraan gekoppeld zijn. Dit doorgeven van data gaat goed zolang elke schakel de informatie doorgeeft op een manier die past bij de systemen van de relevante relaties.
“En wat nou als er een stap in de keten is die de data niet doorgeeft? Wat doet dat met de waarde van je data in de keten?” De oplossing hiervoor is de overstap van een supply chain naar een supply community. “De goederenstroom blijft hetzelfde, maar niet meer lineair. Je gaat dan uit van een spin in het web”. Koos voegt toe: “Standaardisatie is wel cruciaal in een dergelijke community”.
Naast deelnemers van een keten die zich bezighouden met productie, transport of verkoop, spelen zogeheten community services ook een rol. Dit zijn bijvoorbeeld certificatie instituten als MPS, of softwareleveranciers als Certifeye. Koos stelt de vraag welke waarde deze services toe zullen voegen in de toekomst. Is het noodzakelijk dat een kweker gecertificeerd wordt? “De apparatuur zorgt er dan voor dat je niet een audit per jaar doet over de hele productie van de leverancier, maar dat je stuksgewijs elk product certificeert”.
Dataverwerking
Hiervoor is natuurlijk een enorme hoeveelheid dataverwerking noodzakelijk. Dat gaat op dit moment al goed op talloze plekken. Denk bijvoorbeeld aan het sporten met een smartwatch of zelfs een simpele weersvoorspelling. Koos legt uit welke elementen hierbij van belang zijn: “Allereerst hebben we standaardisatie van gegevens nodig, zodat er consistent duidelijk is welke verwachtingen er gesteld worden. Vervolgens heb je sensor management, bijvoorbeeld het beslissen op welke plek de temperatuurmeter in een vrachtwagen met goederen geplaatst wordt. Ten slotte moet al deze digitale data natuurlijk ijzersterk beveiligd worden tegen o.a. DDOS aanvallen.”
In de context van dataverzameling in de voedingsbranche benoemt Koos enkele scantypen: DNA scan, collageen scan en een moleculaire scan. “De componenten die door deze verschillende scans gevormd worden, leiden tot een fingerprint van het gescande voorwerp. Zo’n fingerprint laat dan bijvoorbeeld zien hoeveel kilocalorieën en koolhydraten er in een appel zitten.”
Dit wordt mogelijk gemaakt door het inzetten van blockchain technologie. Het systeem stuurt de informatie op naar de database, en koppelt deze met de juiste gegevens over het fruitsoort. In de toekomst kan deze informatie ook direct langs de afnemer gaan, waar gecontroleerd wordt of de specificaties van de appel voldoen aan hun eisen. Uiteindelijk komt al deze informatie terug bij de scanner.
De bezoekers hebben dit proces van voedselanalyse live kunnen ervaren. Tijdens de demonstratie van het moleculaire scansysteem genaamd SCIO, werd vol enthousiasme meegekeken met de exacte samenstelling van een appel zonder dat deze op welke manier dan ook beschadigd raakte.
Waar zal deze technologie ons naartoe leiden? Het publiek had de smaak van deze ontwikkelingen direct te pakken. Wat als er een biologische barcode op de appel gespoten kan worden waardoor elke appel ook zonder een sticker direct te identificeren is? Is fruitsmaak definieerbaar op moleculair niveau? Welke gevolgen zal dit hebben voor zowel de horeca als retailers?
Gelukkig kunnen wij ook nog op de ouderwetse manier de smaak van een appel ontdekken! Dit werd tijdens de Quality PopUp mede mogelijk gemaakt door de leerlingen van de school voor zeer moeilijk lerenden, De Kleine Wereld uit Gorinchem, die de appels uitgedeeld ter afsluiting voorzien hadden van biologische kwaliteitsstickers. Wij willen deze betrokken leerlingen hier hartelijk voor bedanken!
Circle of Community
Heeft u deze Quality PopUp gemist, maar heeft u wel interesse in de toekomst van datavalidatie en duurzaamheid? Wageningen University & Research organiseert in 2023 het PPS Consortium, waarbij onder andere het concept van Circle of Community en garantie van biologische goederen aan bod komen. Heeft u interesse? Neem dan contact op met onze binnendienst via e-mail met als onderwerp: Interesse PPS WUR. U wordt dan gebeld door een bij dit onderwerp betrokken collega. Binnenkort vindt er ook een eerste oriëntatie plaats op het terrein van de Universiteit waaraan u bij interesse kunt deelnemen.
